چندوقتی هست که شب‌ها قبل از خواب از فرزندانم سه سوال می‌پرسم.

اولی اینکه امروز از چه چیزی خیلی خوشحال شدی؟

دومی، چه چیزی تو را خیلی ناراحت کرد؟

و سومی، اگر بخواهی از کسی برای کاری قدردانی کنی، او کیست؟

یک‌جور بازی‌ست. باید فکر کند تا یادش بیاید امروز  از کدام اتفاق خیلی شادمان شد و از چه غمگین. چند شب پیش دخترم در جواب سوال سوم گفت که از خودش قدردانی می‌کند، چون امروز  با خودش بازی کرده. از خوشحالی صورتش را بوسه‌باران کردم. او در ۶ سالگی آموخته که گاهی باید از خودش قدردانی کند. به خاطر کارهایی که برای خودش می‌کند و این همان چیزی ست که  می‌تواند ما را از حال بد به حال خوب برساند. وقتی خودمان را می‌بینیم که جایی برخلاف خستگی زیاد، کاری را به سرانجام می‌رسانیم، یا در مقابل رفتار زشت دیگری خودداری می‌کنیم و حرفی نمی‌زنیم و یا به خاطر شرایط بد و سخت می‌توانیم شاکی شویم و غر بزنیم، ولی دهان می‌بندیم و صبر می‌کنیم چون می‌دانیم بالاخره تمام می‌شود.

هر کدام از این اتفاق‌ها ارزش این را دارد که ما به خاطرش از خودمان قدردانی کنیم و دست خودمان را ببوسیم. همان‌ چیزی که هیچ‌وقت در کودکی یا مدرسه نیاموختیم. بهتر نیست برای بهبود کیفیت زندگی و توسعه‌ی فردی‌مان، قدردانی از خود و دیگری را در برنامه‌ریزی روزانه بگنجانیم و همین سوال‌ها را شب قبل از خواب از خودمان هم بپرسیم.

تا کی می‌خواهیم منتظر بمانیم تا کسی یا کسانی پیدا بشوند که از ما به خاطر کارهای کوچک و بزرگی که از صبح تا شب برای خودمان یا دیگری انجام می‌دهیم و اصلن هم به چشم نمی‌آید، از ما تشکر و قدردانی کنند؟ شاید لازم است برای خودمان یک لیوان چای داغ بریزم و کنارش شکلات مورد علاقه‌مان را بگذاریم و بگوییم عزیزم به خاطر امروز و تمام تلاشی که برای شادی و رضایت عزیزانت کردی از تو سپاس‌گزارم. گاهی این انتظار آنقدر طولانی می‌شود که می‌تواند تمام انگیزه‌های ما را برای ادامه‌ی زندگی به صفر برساند، ولی همان یک لیوان چای داغ سوخت موتور انگیزه‌ی ما می‌شود و به ما فرصت می‌دهد خودمان را ببینیم و برای خودمان کاری انجام دهیم.

درست که قدردانی‌کردن از دیگران به خاطر کارهایی که برای ما یا خودشان انجام می‌دهند می‌تواند از ما انسان بهتری بسازد ولی همیشه که نمی‌شود منتظر دیگران ماند. شاید قرار است ما پیشرو این مسیر جذاب در زندگی باشیم. وقتی دخترم به این فکر افتاد که می‌شود از خودش هم قدردانی کند، من را به آینده‌اش امیدوارتر کرد. او می‌تواند با همین ترفند سرعت غم را در زندگی‌اش کم کند و روابط بهتری با اطرافیانش بسازد.

مارشال روزنبرگ در کتاب ارتباط بدون خشونت زبان زندگی* این طور می نویسد که: « ان. وی. سی. سه جزء را در ابراز قدردانی مشخص می‌کند: ۱٫ اعمالی که بر سعادت ما تاثیر داشته‌اند. ۲٫ یک یا چند نیاز مشخص ما که برآورده شده است. ۳٫ احساس‌های خوشایندی که در نتیجه‌ی تحقق آن نیازها در ما به وجود آمده است. ترتیب این اجزا ممکن است متفاوت باشد، بعضی وقت‌ها هر سه را می‌توان در یک لبخند و یا کلمه‌ی “متشکرم” خلاصه کرد. به هرحال اگر می‌خواهیم مطمئن شویم که طرف مقابل قدردانی مار ا کاملن دریافت کرده، بهتر است بیان شیوایی برای ابراز هر سه جزء پیدا کنیم. »

*ارتباط بدون خشونت زبان زندگی، مارشال روزنبرگ، ترجمه‌ی کامران رحیمیان، نشر اختران.